LIFO ve FIFO Nedir? Neden önemlidir?
LIFO ve FIFO Yöntemleri: Tanım, Karşılaştırma ve Uygulamalı Örnekler
Stok yönetimi, işletmelerin envanterlerini etkin bir şekilde kontrol etmelerini ve maliyetlerini optimize etmelerini sağlayan kritik bir süreçtir. LIFO (Last In, First Out – Son Giren, İlk Çıkar) ve FIFO (First In, First Out – İlk Giren, İlk Çıkar) yöntemleri, farklı endüstrilerde sıklıkla kullanılan iki temel stok yönetim stratejisidir. Bu makalede her iki yöntemi detaylıca inceleyerek avantajlarını, dezavantajlarını ve uygulamalı örneklerini sunacağız.
LIFO (Son Giren, İlk Çıkar) Nedir?
LIFO yöntemi, en son depoya giren ürünün ilk olarak çıkarıldığı bir stok yönetim sistemidir. Bu yöntem genellikle hammaddelerin ve dayanıklı ürünlerin yönetiminde tercih edilir.
Avantajları:
- Hammaddelerin maliyet artışına karşı korunmasını sağlar.
- Depolama sürecinde daha az fiziksel hareket gerektirir.
Dezavantajları:
- Eski stokların depoda uzun süre beklemesine neden olabilir.
- Finansal raporlamada kâr marjlarını etkileyebilir.
Endüstriyel Kullanım Alanları:
- İnşaat malzemeleri (çimento, tuğla, demir)
- Metal ve madencilik sektörü
- Raf sistemine dayalı büyük depolama alanları
FIFO (İlk Giren, İlk Çıkar) Nedir?
FIFO yöntemi, envanterin ilk giren ürünlerinin önce tüketildiği bir stok yönetim stratejisidir. Tazelik gerektiren ürünlerde yaygın olarak kullanılır.
Avantajları:
- Ürünlerin tazeliğini korur ve israfı önler.
- Finansal raporlamada daha şeffaf bir maliyet takibi sağlar.
Dezavantajları:
- Depolama ve düzenleme açısından daha fazla fiziksel hareket gerektirir.
- Maliyetlerin zamanla artması durumunda kâr marjlarını düşürebilir.
Endüstriyel Kullanım Alanları:
- Gıda ve içecek sektörü (süt, yumurta, sebze ve meyveler)
- Eczacılık ve sağlık ürünleri
- Perakende ve süpermarket raf düzenlemeleri
Uygulamalı Örnek: LIFO ve FIFO Karşılaştırması
Senaryo 1: İnşaat Malzemeleri Deposu (LIFO Kullanımı)
Bir tuğla fabrikasında haftalık olarak üretim yapılmakta ve depoya yeni partiler eklenmektedir. Sipariş alındığında en üstteki (son gelen) tuğlalar sevk edilir.
Neden LIFO?
- Tuğlalar zamanla bozulmaz, bu yüzden en son üretilenlerin gönderilmesi sorun yaratmaz.
- Depo düzeninde minimum hareketle sevkiyat yapılabilir.
Senaryo 2: Süt Ürünleri Deposu (FIFO Kullanımı)
Bir süpermarket deposunda süt ürünleri raflara dizilmektedir. Raflara yerleştirilen eski ürünler önce satılır, yeni gelen ürünler arkaya konulur.
Neden FIFO?
- Ürünlerin son kullanma tarihine göre en eski olanlar önce tüketilmelidir.
- Gıda israfını önlemek ve müşteri memnuniyetini sağlamak için gereklidir.
Sonuç
LIFO ve FIFO yöntemleri, işletmelerin stok yönetimini optimize etmek için kullanılan iki farklı stratejidir. LIFO, dayanıklı mallar ve fiyat artışlarının sık yaşandığı endüstrilerde tercih edilirken, FIFO, bozulabilir ürünlerin bulunduğu sektörlerde zorunlu bir yöntemdir.
İşletmenizin stok yönetimi ihtiyacına göre hangi yöntemin daha uygun olduğunu belirleyerek, envanter maliyetlerinizi optimize edebilir ve operasyonel verimliliğinizi artırabilirsiniz.
Sizin işletmenizde hangi stok yönetim yöntemi kullanılıyor?





















